ناودانی چیست؟
آیا در مورد ناودانی اطلاعات دارید و به کاربرد آن فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانید ناودانی چیست و چگونه تولید می‌گردد؟ آیا بهترین کارخانه‌های تولیدکننده ناودانی را می‌شناسید؟ در این مقاله می‌خواهیم تمام این سؤال‌ها را پاسخ دهیم. ناودانی یک نوع پروفیل باز می‌باشد که در ساخت پایه و قاب‌های سازه‌ها کاربرد زیادی دارد. به ناودانی در زبان انگلیسی Channel steel می‌گویند. از مهم‌ترین مواد استفاده شده در ساخت آن می‌توان به گالوانیزه و آلومینیوم اشاره کرد. البته نکته ای مهم این است که علاوه بر متریال‌های گفته شده متریال‌های دیگری از جمله فولاد شش کربنی، کامپوزیت‌های پلیمری و همچنین فولادهای ضدزنگ در ساخت انواع ناودانی به کار برده می‌شود این محصول به شکل حرف انگلیسی U می‌باشد که سطح مقطع آن از یک جان (Web) به شکل افقی و دو بال (Flanges) عمود بر آن، تشکیل شده که مثل ساختار تیرآهن است (جهت مطالعه بیشتر به تیرآهن چیست مراجعه کنید) به‌طور خلاصه می‌توان گفت ناودانی برای ساختمان سازی و در صنعت کاربرد دارد.
کاربرد های ناودانی:
- استفاده به عنوان مهار بند برای ترمیم دیوارهای فرو ریخته
- کاربرد در ساخت چهارچوب‌های فلزی برای تجهیزات صنعتی
- کاربرد در ساخت پایه برای تجهیزات ترافیکی مانند گارد ریل
- کاربرد در ساخت پوشش لوله در سیستم‌های پایپ لاین و پایپینگ
- مناسب برای ساخت چهارچوب درب و پنجره آهنی ساده
- کاربرد در ساختن بادبندها، خرپاها و ستون‌های موجود در ساختمان‌های مرتفع
- استفاده از ساخت اسکلت‌های فلزی در ماشین آلات سنگین و کامیون ها
مزیت های ناودانی:
- سبک‌وزن بودن
- اشغال فضای کم
- مقاومت و کارایی بالا
- سرعت بالا در نصب
نواع ناودانی‌ها براساس شیوه ساخت:
ناودانی نورد گرم یا فابریک:
ماده اولیه استفاده شده جهت تولید ناودانی نورد گرم شمش فولادی با استاندارد ۳Sp می‌باشد که محصول نهایی St37 خواهد بود. لازم است ذکر شود بعضی از کارخانه‌ها بر اساس سفارش مشتری از شمش ۵Sp استفاده می‌کنند که محصول نهایی آلیاژ معادل St52 خواهد بود. ناودانی با آلیاژ St37 جوش پذیری بالاتری دارد و انعطاف‌پذیر تر است و برعکس آن ناودانی آلیاژ St52 جوش پذیری پایین‌تری دارد اما محکم تر می‌باشد و انعطاف‌پذیری کمتری را دارا می‌باشد ولی پر مقابل فشار؛ تحمل بالاتری دارد.
ناودانی نورد سرد یا پرسی :
در این روش تولید ماده اولیه ورق فولادی می‌باشد، در ابتدا ورق با ضخامت مناسب و طول مورد نظر برش داده می‌شود و سپس به وسیله دستگاه فرمینگ از محل‌های مشخصی که از قبل تعیین شده، خم می‌شود تا به شکل ناودانی درآید.
مقایسه ناودانی فابریک و پرسی:
- ناودانی پرسی از نظر ظاهری سطح صاف‌تر و صیقلی تری نسبت به ناودانی فابریک را دارا می‌باشد و رنگ پذیری بیشتری دارد همچنین از نظر ظاهری ظرافت بیشتری دارند.
- ناودانی نورد گرم یا فابریک استحکام و تحمل بار بیشتری دارد.
- در ناودانی پرسی یا نورد سرد امکان تولید با تنوع سایز، شکل و زاویه‌های مختلف و با ضخامت‌های متنوع تر بیشتر می‌باشد.
- ناودانی پرسی یا نورد سرد امکان خمکاری، شکل دهی و انعطاف بیشتری دارد.
انواع ناودانی بر اساس شکل ظاهری:
ناودانی از نظر ظاهری به دو شکل ساده و مشبک ساخته می‌گردد. جهت پاسخ به سؤال تفاوت ظاهری این دو نوع ناودانی چیست؟ پاسخ این است که روش تولید هر دو ناودانی مثل هم است؛ اما از لحاظ وزن و ابعاد با یکدیگر فرق دارند. نوع ساده آن که در سایزهای ۸, ۱۰, ۱۲, ۱۴ و ۱۶ موجود می‌باشد با ارتفاع‌های متنوعی بین ۳۰ تا ۴۰۰ میلی‌متر تولید می‌گردد و اکثراً در ساخت پل‌های باربر، پایه و قاب پله ها، اسکلت کامیون، تجهیزات دریایی و چهارچوب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبیعتاً در مقایسه با ناودانی ساده، ناوادانی مشبک وزن کمتری دارد و به همین دلیل کاربرد بیشتری در مقاوم‌سازی سازه‌های فولادی دارد.
ناودانی ساده:
این ناودانی در ابعاد و سایزهای مختلف و با توجه به سفارش مشتری تولید می‌گردد. اما به‌طور استاندارد در ارتفاع ۳۰ mm تا ۴۰۰ mm ساخته می‌شود. این ناودانی زیاد استفاده می‌شود همچنین کاربرد زیادی دارد و در صنایع مختلف مثل صنعت ساخت و ساز بکار برده می‌شود؛ برای مثال در ساخت چهارچوب‌ها و اتاق ماشین‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ناودانی مشبک:
ناودانی مشبکمدل مشبک از ورق گالوانیزه ساخته می‌شود. همانگونه که از اسم آن معلوم است. در آن سوراخ‌هایی ایجاد می‌شود، تا در صورت نیاز آن را در قسمت‌های مورد نظر پیچ کنند؛ برای مثال در ساخت قفسه‌های فولادی از ناودانی مشبک استفاده می‌گردد.
انواع ناودانی بر اساس وزن:
ناودانی سبک:
این ناودانی وزن کمی دارد؛ یعنی از وزن ناودانی تعریف شده در جدول اشتال سبک‌تر است.
ناودانی سنگین:
برخلاف مورد قبل، ناودانی سنگین با جدول استاندارد اشتال همخوانی دارد. و از نظر وزن و سایز با آن مثل هم اند. دو ناودانی سبک و سنگین از جهت‌های زیادی با یکدیگر متفاوت هستند مثلاً در سایز، وزن، موارد مصرف و حتی قیمت با یکدیگر متفاوت اند.
تنواع ناودانی بر اساس جنس:
ناودانی آلومینیومی:
ناودانی‌های تولید شده‌ای که از جنس آلومینیوم هستند خاصیت ضد خوردگی پیدا می‌کنند و قابلیت شکل‌پذیری و جوش خوردگی زیادی دارند.
ناودانی گالوانیزه:
تولید ناودانی بیشتر از ورق نورد گرم می‌باشد. با توجه به موارد مصرف ناودانی، آن را گالوانیزه می‌کنند. با گالوانیزه کردن ناودانی ویژگی‌های خاصی مثل استحکام زیاد در برابر زنگ زدگی و خوردگی پیدا می‌کند.
ناودانی گالوانیزه اکثراً در مکان‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که احتمال خوردگی و زنگ زدگی در آن زیاد باشد. مانند کشتی سازی و ساخت سازه‌های گلخانه ای. درجه مقاومت ناودانی گالوانیزه به میزان ضخامت روی بکار رفته در آن بستگی دارد.
ناودانی استنلس استیل:
ناودانی استنلس استیل یا همان فولاد ضدزنگ با استفاده از شمش استیل در دو مدل فابریک و پرسی تولید می‌گردد و هر یک از آنها کاربردهای مخصوص خود را دارد. شاید بپرسید که مواد ابتدایی در ساخت این نوع ناودانی چیست؟ ناودانی پرسی این مدل با ورق‌های استیل تولید می‌گردد و ناودانی فابریک با استفاده از نورد سرد و گرم شمش استیل تولید می‌شود. ناودانی فولاد ضدزنگ اغلب در صنایعی مثل پتروشیمی، گاز، نفت، صنایع غذایی و صنایعی که بیش از حد در معرض اسید و رطوبت هستند، کاربرد دارد. از آن جهت که ناودانی استیل به صورت آلیاژی می‌باشد، بیشترین طول عمر را در میان سازه‌های فولادی دارد.
انواع ناودانی براساس ساختار:
تولید ناودانی‌ها از لحاظ ساختاری هم با یکدیگر تفاوت دارند. طبقه‌بندی انواع ناودانی بر اساس شکل بال عبارت است از:
- UPE
- UPN
- UNP یا اروپایی
بال‌های ناودانی UPE, صاف است و به شکل موازی قرار می‌گیرد، در حالی که بال‌های ناودانی نوع UPN به صورت مخروطی شکل می‌باشد. ناودانی اروپایی یا UNP ضخیم‌تر است و از نظر وزنی نیز سنگین تر از دو نوع قبلی است و معمولاً در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و صنعتی به کار برده می‌شود.
سخن پایانی:
در این مقاله در مورد معرفی ناودانی، انواع، موارد استفاده و شیوه تولید آن توضیحاتی داده شده‌است. همان‌طور که گفتیم ناودانی به خاطر سطح مقطع آن که به شکل U می‌باشد، در گروه پروفیل‌های باز قرار می‌گیرد. روش تولید ناودانی به دو شکل فابریک و پرسی می‌باشد و در صنایع گوناگون مانند صنعت ساخت و ساز، صنعت ماشین‌سازی، کشتی سازی و … کاربرد دارد.