نبشی قطعه فلزی است که در سازه‌های فلزی به کار برده می‌شود. می‌توان گفت که اتصال دو قسمت فلزی به هم دیگر وظیفه نبشی است. در واقع نبشی‌ها برای متصل کردن پل‌ها به ستون‌ها و صفحات به ستون‌ها استفاده می‌شوند. همچنین، نبشی برای ساختن خرپا نیز استفاده می‌گردد.
نبشی‌های خرد شده از مجموعه نبشی‌هایی می‌باشند که در آسانسور سازی کاربرد دارند. این گونه از نبشی‌ها، نبشی لقمه نامیده می‌شوند.
ویژگی های نبشی:
- مهم‌ترین و بیشترین کاربرد نبشی در ساختمان‌سازی می‌باشد. قابل ذکر است که این مقاطع در صنعت نیز کاربرد زیادی دارد. مهم‌ترین دلیلی که مهندسان به سمت و سوی استفاده از نبشی می‌روند ویژگی‌های خاص آن می‌باشد. در ادامه به بررسی ویژگی‌های نبشی می‌پردازیم:
- نبشی‌ها مقاومت و استحکام بسیار زیادی دارند و قابلیت این را دارن که در امتداد طول تا زاویه ۹۰ درجه خم شوند.
- با توجه به کاربرد زیادی و متعدد یکه داردند، نبشی‌ها از قیمت بسیار خوبی برخوردار می‌باشند.
- این مقاطع در سایز و وزن‌های گوناگونی تولید می‌گردند که همین مسئله گستردگی استفاده از آن‌ها را افزایش می‌دهد.
- نگهداری از آن‌ها کار ساده ای می‌باشد و نبشی‌ها به راحتی آسیب نمی‌بینند.
- نبشی‌ها در داخل کشور نیز تولید می‌گردد و خریداران می‌توانند به راحتی بازار فروش آن‌ها را بیابند. در دسترس بودن نبشی‌ها کار را برای مهندسان ساخت و ساز بسیار راحت کرده‌است. البته نبشی‌های خارجی هم در کشور موجود می‌باشند که از کشورهای روس و اوکراین وارد ایران می‌شوند.
- یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد و مهم نبشی‌ها قابل بازیافت بودن آن است و می‌توان از آن‌ها محصولات متنوع دیگری بازتولید کرد. این ویژگی مهم علت قیمت پایین و مقرون به صرفه بودن آن است.
- نبشی‌ها از جنس گالوانیزه، آهنی، پی وی سی، ام دی اف، پلاستیکی، استیل و چوبی تولید می‌شوند. این تنوع نیاز صنایع قابل توجهی را برطرف می‌کند؛ یعنی هر کسی در هر صنعت دلخواه می‌تواند از تنوع نبشی‌ها استفاده کند.
مزیت های استفاده از نبشی:
مزیت استفاده از انواع نبشی‌ها به شکل تجربی توسط مهندسان صنایع مختلف به دست ما رسیده‌است. در حال حاضر بیشتر دغدغه مهندسان، مقاوم‌سازی همه سازه‌های تولیدی می‌باشد و همین امر باعث شده که استفاده از نبشی‌های گوناگون در صنعت رواج بسیار زیادی پیدا کند. از مهم‌ترین مزیت‌های نبشی‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای ساخت فونداسیون‌ها مهندسان از نبشی‌های گوناگون استفاده می‌کنند.
- در اتصالات مختلف استفاده از نبشی‌ها بسیار راحت و کاربردی است.
- می‌توان نبشی‌ها را در چارچوب‌ها نیز به کار برده می شونذ.
- زیباسازی و تزئین ساختمان‌های مختلف.
- با استفاده از نبشی می‌توان از مقاومت ساختمان‌ها مطمئن بود.
- می‌توان از نبشی‌ها در تکیه‌گاه‌ها استفاده کرد.
- جهت ساخت بادبندها و همچنین اسکلت سازه‌های فلزی نبشی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- نبشی‌ها در صنعت سدسازی برای اتصال ستون‌ها کاربرد دارند.
- در دکل‌های انتقال نیرو نیز از نبشی‌ها استفاده می‌کنند.
همان‌طور که گفتیم یکی از مقطع‌های کاربردی فلزی، پروفیل نبشی می‌باشد. نبشی انواع گوناگونی دارد که از هر کدام با توجه به ویژگی و کاربرد، در صنایع مختلف استفاده می‌شود. به صورت کلی نبشی‌ها از لحاظ ظاهری به دو دسته نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی تقسیم می‌گردند و از لحاظ روش تولید به دو نوع نبشی پرسی و نبشی فابریک تقسیم‌بندی می‌شوند. نوع دیگری از نبشی وجود دارد که به دلیل شکل ظاهری اش به عنوان نبشی لقمه شناخته می‌شود.
نبشی در واقع همان پروفیل است که دوضلع عمود برهم سطح مقطع آن تشکیل داده‌است. معمولاً به شکل L و V لاتین تولید می‌شود و به صورت شاخه ای و لقمه در صنایع استفاده می‌شود. نبشی به دو شکل مرکب و منفرد مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به شکل ظاهری و فرایند تولیدی تقسیم‌بندی می‌شود.
انواع نبشی:
همان‌طور که گفتیم نبشی، پروفیلی است که سطح مقطع آن از دو ضلع عمود برهم تشکیل شده‌است. این اضلاع در دو نوع بال مساوی و غیر مساوی در بازار وجود دارند که با توجه به نیاز پروژه قابل استفاده می‌باشند. نبشی بال مساوی کاربرد بیش تری نسبت به بقیه نبشی‌ها دارد. از نبشی‌ها به صورت ترکیبی نیز برای بسیاری از پروژه‌های عمرانی ابه کار برده می‌شود. نبشی دارای دو مشخصه است که با آن شناخته می‌شود؛ ضخامت و اندازه بال‌ها شناسهٔ نبشی می‌باشد.
برای مثال نبشی ۳۳۰۳۰ به این معنا است که اندازه بال نبشی ۳۰*۳۰ میلی‌متر و ضخامت ۳ میلی‌متر را دارا می‌باشد.
انواع نبشی ازلحاظ ظاهری:
برای دسته‌بندی نبشی‌ها با توجه به ظاهرشان، باید به‌اندازه بال‌ها و طول این مقاطع توجه بیشتری داشته باشیم.
نبشی بال مساوی:
همان‌طور که از نام این محصول مشخص است، طول بال‌ها در این نوع نبشی با هم یکسان می‌باشد. این نبشی در بازار تقاضای بیشتری نسبت به نبشی بال نامساوی دارد.
نبشی بال نا مساوی:
نوعی نبشی است که اندازه بال‌های آن تفاوت دارد. نبشی بال نامساوی در صنایعی خاص و که امکان استفاده از نبشی بال مساوی نیست، قابل استفاده است. این نبشی‌ها در ابعاد و ضخامت‌های گوناگونی در بازار موجود است.
نبشی اسپیرال:
نبشی اسپیرال از جهت ظاهر به صورت بال مساوی می‌باشد که به دو روش فابریک و پرسی تولید می‌گردد؛ این نوع نبشی به دلیل انعطاف‌پذیری خوبی که دارد بسیار کاربردی است و عمر بالایی دارد. نبشی اسپیرال بال مساوی در ابعاد ۲۰۲۰۲ تا ۵۰۵۰۵ در بازار موجود است و با نام «نبشی گرم نورد دیدهٔ بال مساوی» نیز شناخته می‌شود.
انواع نبشی از نظر روش تولید:
نبشی‌ها غیر از اینکه امکتم دارد از نظر ظاهر با یکدیگر تفاوت دشته باشند، از لحاظ روش‌های تولید نیز فرق‌هایی دارند. نبشی‌ها به دو روش پرسی و فابریک دسته‌بندی می‌گردند که در اینجا به صورت مقایسه کردن این دو روش، به توضیح کوتاهی دربارهٔ آن‌ها پرداخته‌ایم:
نبشی پرسی و فابریک:
برای تولید نبشی پرسی از ورق و برای برای تولید نبشی فابریک از شمش استفاده می‌گردد.
در تولید نبشی پرسی، از دستگاه رول فرمینگ به منظور پرس کردن ورق‌های فولادی که برش خورده شده‌اند، استفاده می‌گردد. از آن جایی که این دستگاه سرعت زیادی دارد، می‌تواند در طول زمان اندکی تعداد زیادی از این نوع از نبشی‌ها را تولید کند.
این در حالی است که شمش‌های نبشی فابریک را وارد کوره حرارتی می‌کنند و با عبور آن‌ها از قفسه‌های مخصوص، مقطع آن‌ها را کاهش می‌دهند و به نبشی تبدیل می‌شوند.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، انواع خاصی از نبشی‌ها در بازار موجود هستند که هر کدام، بسته به کاربرد و ویژگی‌های خاصی که دارا می‌باشند، در صنایع گوناگون استفاده می‌شوند.
نبشی آلومینیومی:
نبشی‌ها از آلومینیوم نیز ساخته می‌شوند که یکی از پرکاربردترین مقاطع در صنعت‌های گوناگون مثل کابینت‌سازی، ساختمان‌سازی و سایر صنایع به‌شمار می‌رود. نبشی آلومینیوم از سایز ۱۰ ۱۰ تا سایز ۱۰۰۱۰۰ میلی‌متر و در انواع نبشی آلومینیوم رنگی، خام و آنادایز شده یا آبکاری شده تولید می‌گردد.
این نبشی‌ها در مقایسه با دیگر انواع سبکتر بوده و طبیعتاً حمل‌ونقل آسان‌تری دارند. همچنین نگهداری آلومینیوم نسبت به فولاد خیلی آسان‌تر است؛ زیرا در برابر پوسیدگی، خوردگی و حتی ضربه از خود مقاومت بالاتری نشان می‌دهد. همچنین نبشی آلومینیومی قابلیت جوش‌پذیری بالایی را دارا می‌باشد و به دلیل عدم وجود خاصیت مغناطیسی در این فلز می‌توان به کاربرد آن در دکل‌های مخابراتی برقی نیز اشاره کرد.
نبشی کرنربید:
نبشی کرنربید به عنوان اجزای مهم در ساخت کناف ساختمان شناخته می‌شود. همچنین این نوع نبشی در سقف کاذب، ستون، دیوارها و … قابل استفاده می‌باشد. نبشی کرنربید از نظر ساخت و جنس انواع گوناگون و متنوعی دارد، از نظر جنس به گالوانیزه، کاغذی و پلیمر (پلاستیکی) و از نظر سازه به نبشی کرنربید C شکل، U شکل، کرنر تراز، سقفی، UD28 ،CD60 و L25 تقسیم‌بندی می‌شوند.
نبشی فولادی گالوانیزه:
نبشی گالوانیزه همان نبشی فولادی است که با یک لایه از فلز روی پوشانده شده‌است. جالب است بدانید این محصول حتی اگر دچار شکستگی پوشش هم شود، اکسید نخواهد شد. از نبشی گالوانیزه در بخش‌های داخلی و خارجی ساختمان جهت افزایش طول عمر ساختمان و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری بهتر آن استفاده می‌گردد. اکثراً گالوانیزه گرم جهت تولید نبشی گالوانیزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌این‌ترتیب که نبشی در حمام روی مذاب قرار می‌گیرد.
نبشی استیل:
نبشی استیل ضدزنگ در آلیاژهای متفاوتی تولید می‌گردد، نبشی استیل ضدزنگ ۳۰۴و L304 مقاومت بیشتری نسبت به سایر نبشی‌ها در برابر خوردگی دارد و بیشتر در پروژه‌هایی که در معرض عناصر شیمیایی، اسید، آب شیرین و آب‌نمک قرار دارند به کار برده می‌شود. نبشی فولادی ضدزنگ، قابلیت برش‌کاری متوسطی را داشته و از طرفی جوشکاری روی آن آسان می‌باشد.
نکته: نبشی L304 از نبشی ۳۰۴ ضعیف‌تر است؛ اما قابلیت جوشکاری بالاتری را دارا است.
نبشی ضدزنگ:
نبشی ضدزنگ در دو نوع ۳۰۴ و L304 تولید می‌گردد. نبشی ضدزنگ به علت مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی در صنایع زیادی کاربرد دارد.
نبشی فولادی A36:
این فولاد کم کربن برای جوشکاری مناسب است. با توجه به ویژگی‌های نبشی فولادی A36 و مقاومتش از آن در صنایع دریایی و سازه‌هایی که مربوط به دریا است استفاده می‌کنند.
نبشی T316:
این نبشی از جنس فولاد ضدزنگ می‌باشد که نیکل، کروم و مولیبدن آن را تشکیل دادند که به منظور افزایش استقامت در برابر خوردگی در محیط‌های اسیدی به کار برده می‌شود.
سخن پایانی:
نبشی‌ها جزء اصلی و کلیدی در صنعت ساخت و ساز می‌باشند. با توجه به این که ساخت و ساز در ایران افزایش یافته، مهندسان ایرانی می‌توانند بهترین نبشی‌های تولید داخل را به کار بگیرند. این کار باعث می‌شود که قیمت کمتری برای تولید نبشی بپردازند و در کنار آن به نوعی از تولید داخلی نیز حمایت کرده‌اند. لازم است ذکر شود که باید قبل از خرید مقاطع فولادی مختلف حتماً از کیفیت تولید آن و داشتن استانداردهای لازم مطمئن شد تا بتوان با کمک نبشی‌های مختلف به کیفیت سازه خود بیفزاید و ایمنی آن را بالا ببرد.