رابیتس چیست؟ رابیتس که به غلط به آن رابیس یا راویز هم گفته می‌شود در واقع نوعی ورق فولادی مشبک از جنس ورق گالوانیزه گرم با ضخامت حدود ۰٫۲۵ تا ۰٫۵ می‌باشد. ورق فلزی در این سازه به روش کشش عرضی و پرس به شکل شبکه‌های مربعی برش خورده و پانچ می‌شود. علاوه بر آن از نبشی و میلگرد که با جوشکاری به هم وصل شده‌اند، به عنوان زیرسازی استفاده می‌شود. قسمت رویه این محصول توسط گچ و تورهای گالوانیزه که به روش نورد گرم تهیه شده، پوشیده می‌شود. در بعضی از موارد جنس رابیتس ممکن است از فولاد ضدزنگ یا آلومینیوم باشد. کاربرد رابیتس و اهمیت آن در ساخت سقف‌های کاذب، تعمیر ترک‌های ساختمان، گچ‌بری و… مشخص می‌شود.
رابیتس از نظر شکل ظاهری با ورق ساده فلزی متفاوت بوده و چشمه‌هایی با اندازه‌های متفاوت دارد. از اشکال مختلف چشمه‌های میلگرد رابیتس می‌توانیم به دایره، مربع، مستطیل، لوزی و متوازی‌الاضلاع اشاره کنیم. در کشور ایران اغلب از رابیتس‌هایی با چشمه متوازی‌الاضلاع با دو زاویه حاده و دو زاویه منفرجه استفاده می‌شود. شایان ذکر است که میزان مقاومت رابیتس در جلوگیری از تغییر شکل مکانیکی، جذب انرژی و مستهلک کردن آن به شکل چشمه‌ها وابسته می‌باشد.
هر کدام از شکل‌هایی که نام بردیم در راستای پیشبرد اهداف رابیتس کاری انتخاب مناسبی می‌باشند. باید بدانید که اندازه ابعاد چشمه‌ها علاوه‌بر تهویه سازه، درقیمت و وزن رابیتس نیز تاصیر می‌گذارد. به این ترتیب هر چه فاصله چشمه‌ها از هم کمتر باشد، وزن رابیتس بیشتر شده و قیمت آن هم بالاتر می‌رود.
تفاوت میان رابیتس، رابیس و راویز چیست؟
موضوعی که باید به آن اشاره کنیم این است که رابیست، رابیس و راویز هیچ تفاوتی با هم نداشته، و علت چند اسمی شدن این محصول، تلفظ نادرست نام محصول توسط افراد می‌باشد.
مشخصات ظاهری و فنی رابیتس چیست؟
پیش از پرداختن به موضوع کاربردهای رابیتس در ساختمان و ابعاد توری رابیتس، لازم می‌دانیم تا توضیحاتی راجع به مشخصات ظاهری رابیتس ارائه دهیم. شما هنگام خرید رابیتس با نمونه‌های مختلفی روبه‌رو خواهید شد، بنابراین برای داشتن یک انتخاب صحیح، باید در مورد مشخصات ظاهری رابیتس اطلاعات کافی داشته باشید. در واقع این مشخصات و ویژگی‌های یک محصول است که به افراد در انتخاب مناسب کمک شایانی می‌رساند. در اینجا به چند مورد از مشخصات رابیتس از جمله ضخامت رابیتس، ستون، چشمه، وزن رابیتس و … می‌پردازیم:
ضخامت رابیتس
با توجه به ضخامت ورق گالوانیزه یا آهنی که از آن در ساخت رابیتس استفاده می‌شود، ضخامت این توری مشبک متفاوت خواهد شد. هرچه ضخامت رابیتس بیشتر باشد، مقاومت آن هم بیشتر خواهد شد. البته این افزایش ضخامت به معنی افزایش وزن و قیمت هر متر رابیتس می‌باشد.
ستون
در ساختار رابیتس بخشی به نام ستون وجود دارد که ممکن است آن را با نام پل یا پایه رابیتس هم به یاد داشته باشید. ستون یکی از مشخصات مهم رابیتس سقف است که تعداد آن به صورت مستقیم بر روی کاربرد این محصول اثر می‌گذارد. ستون‌ها از پرس ناودانی ایجاد شده‌اند که در امتداد طولی قرار گرفته‌اند. رابیتس‌ها دارای ۹، ۱۱، ۱۳، ۱۵ یا ۱۷ ستون هستند. در کشور ما استفاده از رابیتس با ۹، ۱۱ و ۱۳ ستون رایج است. علت این مسئله کیفیت بالای این نوع رابیتس است.
برخی از افراد برای افزایش سرعت رابیتس کاری از انواع ۹ ستونه آن به جای رابیتس ۱۳ ستون استفاده می‌کنند که به هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود و غیراصولی می‌باشد. انواع ۱۷ ستونه این محصول در کشورهای مختلف جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما به اندازهٔ رابیتس ۱۳ ستون در ایران محبوبیت ندارد.
چشمه
یکی دیگر از عوامل مهم و معیار در کاربرد رابیتس، قیمت و وزن آن، منافذ باز این محصول و زاویه آن می‌باشد. تعداد چشمه‌های موجود در هر ستون رابیتیس گالوانیزه در ایران بین ۲ تا ۳ عدد متغیر است که بر این اساس به آن رابیتس دو چشمه یا رابیتس سه چشمه گفته می‌شود. اندازه چشمه‌ها و زاویهٔ آن‌ها با مقاومت رابیتس رابطهٔ معکوس دارد، در نتیجه هر چه اندازه چشمه و زاویهٔ آن بزرگ‌تر باشد، مقاومت رابیتس کمتر است؛ به علاوه گچ بیشتری هم برای پر کردن چشمه‌ها لازم خواهد بود.
وزن رابیتس
در زمان تولید انواع رابیتس از ورق‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام از آن‌ها برحسب ضخامت خود بر وزن نهایی محصول اثر می‌گذارند. به‌طور کلی وزن هر برگ رابیتس بین ۳۰۰ تا ۱۴۰۰ گرم متغیر بوده و بر این اساس می‌توان آن‌ها را در انواع سبک، نیمه‌سنگین، سنگین و فوق‌سنگین در دسته‌بندی‌های مختلف جای داد. اگر وزن رابیتس نمای ساختمان کمتر از ۹۰۰ گرم باشد در دسته سبک و اگر بیشتر از ۹۰۰ گرم باشد در دستهٔ انواع رابیتس سنگین قرار می‌گیرد.
کاربرد های رابیتس
به صورت کلی می‌توانیم کاربرد های رابیتس را بصورت مختصر به شکل زیر خدمتتان ارائه دهیم:
- طراحی نماهای ترکیبی
- کاربرد رابیتس در المان‌های مختلف شهری
- ساخت ارک و اوپن آشپزخانه
- ساخت سقف کاذب رابیتس
- رابیتس نمای ساختمان
- رابیتس کاری ستون و دیوار
- سیمان‌کاری نما
- نگهداری ملات برای سنگ‌کاری
- گچ‌کاری سقف
- ترمیم ترک‌ها
- رابیتس کاری سقف شیروانی و آلاچیق
- کاربرد رابیتس در ساختمان و دکورسازی داخلی آن
- ساخت سقف کاذب رابیتس
با توجه به مزایای این ورق مشبک استفاده از آن بسیار گسترده می‌باشد. عمده مصرف آن در صنعت ساخت و ساز است. این ورق مشبک بیشتر برای انجام گچ کاری سقف، سیمان‌کاری نما و همچنین نگه داری ملات برای سنگ کاری استفاده می‌شود. به دین صورت که ابتدا رابیتس توسط سیم رابیتس بندی به میلگرد متصل می‌گردد و عملیات کچ کاری بر روی آن انجام می‌شود.
رابیتس سقف، به خصوص رابیتس کاری سقف آشپزخانه و پذیرایی به این صورت انجام می‌شود. همان‌طور که پیش تر گفته شد، از دیگر موارد استفاده از این ورق‌ها ساخت قفس آهنی است که مقاومت بالای آن نسبت به توری‌ها از جمله توری مرغی دلیل کاربرد زیاد رابیتس برای ساخت این قفس هاست. همچنین باید یادآور شویم که سایز مناسب چشمه‌های رابیتس علاوه بر امکان ورود هوا، آب و نور از ورود موارد دیگر جلوگیری می‌کند.
رابیتس در صنعت مجسمه‌سازی به خصوص پیکر تراشان از محبوبیت ویژه ای برخوردار است و توسط هنرمندان استفاده می‌شود. مجسمه سازان از رابیتس برای فرم دادن سطوح سه بعدی پیچیده و منحنی‌های مرکب که در نهایت با گچ یا خاک رس یا متریال دیگر پوشانده می شونداستفاده می‌کنند.
معایب کاربرد رابیتس
هر سازه‌ای در کنار مزایا طبیعتاً با معایبی نیز همراه است، رابیتس هم از این قاعده مستثنی نیست. از جمله معایب کاربرد رابیتس در ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کنیم:
- وزن رابیتس بالا است.
- تخریب آن مشکل و زمان‌بر است.
- اجرا و نصب رابیتس هزینه‌بر است.
- در صورت نازک‌کاری میزان گچ مصرفی افزایش می‌یابد.
- دستمزد اجرای گچ کاری در صورت نصب رابیتس بیشتر خواهد بود.
- در صورت نصب و استفاده اشتباه از رابیتس وزن سازه افزایش پیدا می‌کند.
- عدم توجه به نکات رابیتس کاری می‌تواند باعث ایجاد ترک در پوشش نهایی شود.
- قابلیت آکوستیک ندارد و به همین خاطر در برابر صدا به صورت عایق عمل نمی‌کند.
- با توجه به استفاده از گچ در رابیتس کاری، عدم سازگاری با شرایط مختلف آب‌وهوایی می‌تواند یکی از معایب رابیتس محسوب شود.
نتیجه گیری نهایی
در این مقاله به بررسی رابیتس به عنوان یک ابزاری کاربردی در صنعت ساختمان‌سازی به خصوص بخش اجرای سقف کاذب پرداختیم، رابیتس یا رابیس در انواع مختلفی بر اساس مشخصاتی مانند وزن و چشمه و همچنین تعداد ستون‌ها دارند که هر کدام کاربرد خاص خود را به هنگام اجرای رابیتس دارند.